Tanzimat, Servet-i Fünun ve Fecr-i Ati edebiyat sanatçılarının edebiyatımızla ilgili yenilikler hakkında söz verip de yapamadıklarını Milli edebiyat sanatçıları yapmıştır. Yani edebiyatımıza kökten değişikliği getiren bu akım olmuştur. Özellikleri:

  • 1911’de Selanik’te, Ömer Seyfettin ve arkadaşlarının çıkardıkları “Genç Kalemler” dergisiyle Milli Edebiyat akımı başlamıştır.
  • Milli bir edebiyat meydana getirmek için edebi dilin millileştirilmesinden başlanması gerektiğini bildiren “Yeni Lisan” makalesini yazarlar.
  • Yazı dilini konuşma diline yaklaştırmak istemişlerdir. Böylece ikililiği ortadan kaldırmış olacaklardır ve İstanbul Türkçesi esas alınmıştır.
  • Arapça ve Farsça kelimelerin Türkçede söylendikleri gibi yazılmaları istenmiştir.
  • Dilimize yerleşen Arapça ve Farsça kelimelerin kullanılmasına devam edilmesi savunulmuştur.
  • Arapça ve Farsça dilbilgisi kurallarının kullanılmaması ve bu kurallarla yapılan tamlamaların, bazı istisnalarla, kaldırılması düşünülmüştür.
  • Dilde sadeleşmeyi savunmuşlardır ve bunu eserlerinde uygulamışlardır.
  • Milli konulara yönelmişlerdir. Roman, hikaye ve tiyatroda mahalli ve ferdi konular işlenmiştir.
  • İstanbul dışına çıkılarak Anadolu’ya yer verilmiştir.
  • Gerçek şiirimizin Halk şiiri ve milli ölçümüzün Hece ölçüsü olduğunu ileri sürmüşlerdir.
  • Realizm akımının etkisi altında kalmıştır. 
  • Sanatçıları:

ÖMER SEYFETTİN

  • Akımın kurucularındandır.
  • Genç Kalemler dergisini çıkarmıştır.
  • Yeni Lisan makalesiyle dilde sadeleşme kaidelerini belirtmiştir.
  • Tanzimat ile giren küçük hikayenin en başarılı örneklerini verir ve öykücülüğü bir meslek haline getirir. 
  • Dili olabildiğince sade ve akıcıdır. Edebi sanatlara yer vermez.
  • Realizm akımından etkilenmiştir.
  • Maupassant tarzı (olay) öykücülüğü benimser.
  • Öyküleri konulara göre çeşitlilik gösterir: gündelik hayat, çocukluk ve askerlik hatıraları; tarih ve milli bilinç; menkıbe ve efsaneler gibi…
  • Eserleri: Öyküleri (Kaşağı, Pembe İncili Kaftan, Beyaz Lale), romanları (Efruz Bey, Ashab-ı Kehfimiz), diğer eserleri ( Türk Masalları, Vatan, Yalnız Vatan, Turan Devleti, Yazmak Sanatı) ve şiirleri.

ZİYA GÖKALP     

  • Türkçülük akımını bir sisteme bağlayıp topluma mal eden bir fikir adamıdır.
  • İlk sosyoloğumuz kabul edilir.
  • Edebi yetkinlikten uzak, sade dil ve hece ile didaktik şiirler yazmıştır.
  • Dilimize yeni kelimeler kazandırmıştır (mefkure, hars gibi…).
  • Fikir yönü daha ağır basar: Türkçülüğün Esasları, Türkleşmek- İslamlaşmak- Muasırlaşmak, Türk Medeniyet Tarihi; Kızıl Elma, Yeni Hayat, Altın Işık; Malta Mektupları.

ASKER DUASI

Elimde tüfenk, gönlümde iman,
Dileğim iki: Din ile vatan...
Ocağım ordu, büyüğüm Sultan,
Sultan'a imdâd eyle Yârabbi!
Ömrünü müzdâd eyle Yârabbi!

Yolumuz gaza, sonu şehâdet,
Dinimiz ister sıdk ile hizmet,
Anamız vatan, babamız millet,
Vatanı ma'mur eyle Yârabbi!
Milleti mesrur eyle Yârabbi!

Sancağım tevhid, bayrağım hilâl,
Birisi yeşil, ötekisi al,
İslâm'a acı, düşmandan öc al,
İslâm'ı âbâd eyle Yârabbi!
Düşmanı berbâd eyle Yârabbi!

Kumandan, zabit, babalarımız.
Çavuş, onbaşı, ağalarımız.
Sıra ve saygı, yasalarımız.
Orduyu düzgün eyle Yârabbi!
Sancağı üstün eyle Yârabbi!

Cenk meydanında nice koç yiğid,
Din ve yurd için oldular şehid,
Ocağı tütsün, sönmesin ümid,
Şehidi mahzun etme Yârabbi!
Soyunu zebun etme Yârabbi!

Ziya Gökalp

MEHMET EMİN YURDAKUL

  • Vatan (milli) şairi ve gür sesli (Namık Kemal gibi) şair olarak tanınır.
  • Şiirleri teknik bakımdan basittir.
  • Şiire yeni biçimler getirmiştir (13-15’li hece kalıplarını kullanmıştır).
  • Geleneksel nazım şekilleri yerine 3-6 ve 8’zer nazım birimlerini kullanmıştır.
  • Eserleri: Türkçe Şiirler, Türk Sazı, Ey Türk Uyan, Tan Sesleri, Ordunun Destanı, Zafer Yolunda, Aydın Kızları, Mustafa Kemal, Ankara.

VUR

Ey Türk vur, vatanın bakirlerine
Günahkar gömleği biçenleri vur
Kemikten taslarla şarap yerine
Şehitler kanını içenleri vur

Vur güzel aşıklar cenazesinden
Kırmızı meşaleler yakanları vur
Şehvetin raksına yetim sesinden
Besteler şarkılar yapanları vur

Vur o katlin kızıl sapanlarıyla
Dünyaya ölümler ekenleri vur
Vur zulmün o kanlı urganlarıyla
Bir kavmi iplere çekenleri vur

Vur aşkın ve hakkın zaferi için
Vur dünya bak senden bunu istiyor
Vur yerde bak tarih senin seyircin
Vur gökten bak Allah sana vur diyor

Vur çelik kolların kopana kadar
Olanca aşkınla şiddetinle vur
Son düşman son kızıl ölene kadar
Olanca aşkınla kuvvetinle vur

Mehmet Emin Yurdaku