*Marketlere yeni düzenleme yapıldı
*Küçük esnaf mağdur edilmeyecek
*Zincir marketlere sınırlandırma
"YENİ DÜZENLEMELER YAPILDI"
Taslağa göre, zincir mağazaların geleneksel perakende işletmelere olumsuz etkilerinin azaltılması ve perakendecilere korunma sağlanması için zincir marketlerin bazı ürünleri satmasına yasaklama getirileceği kaydedildi. Elektronik ortamda satış ve 1500 metrekareden büyük mağazalar hariç olmak üzere, zincir gıda marketlerinde tütün mamülü, mobilya, cep telefonu, elektronik eşya ve beyaz eşya satılamayacak. Küçük esnafı korumak amacıyla, zincir gıda marketleri, pazar günleri saat 11.00’den önce açılamayacak
"MÜŞTERİ HAKKI SAVUNULACAK"
Tarım ve gıda ürünlerinin markete sağlam şekilde tesliminin ardından, ürünün bozulması halinde üreticiden zarar tazmini istenemeyecek. Gıda ürünlerinin müşteri şikayeti nedeniyle incelenmesinde de üreticiye bir bedel yansıtılamayacak. Sebze ve meyve ile 30 gün içinde bozulabilen ürünlerin bedeli, üreticiye 30 gün içinde ödenecek. Marketler, kamu kurumlarına veya adli mercilere şikayet nedeniyle ürünlerin listeden çıkarılması, sipariş edilen miktarın azaltılması ve promosyonunun durdurulması gibi "misilleme" hareketlerine başvuramayacak.
Bu yönetmelikle birlikte firmaların açılışında gözetilecek olan ekonomik, sosyal, demografik ve çevresel kriterlerin belinlenmesi sağlanacak.
Resmi Gazete'de yayımlanan Alışveriş Merkezleri Hakkında Yönetmeliğin 5'inci maddesinin dördüncü, beşinci ve altıncı fıkraları ile bu maddede belirtilen kriterler dikkate alınarak, bu maddeye uygun olmayan alışveriş merkezlerine yapı ruhsatı verilmeyecek.
Ayrıca, can ve mal güvenliği riski oluşturmamak, çevreye, altyapıya ve trafiğe aşırı yük getirmemek koşuluyla, nüfusu üç yüz binden fazla olan illerin yüz binden fazla nüfusa sahip ilçelerinde ve her yüz bin kişi başına en fazla yirmi bin metrekare brüt kiralanabilir alan düşecek şekilde alışveriş merkezi açılmasına müsade edilecek. Alışveriş merkezinin herhangi bir alışveriş merkezi ile arasında kapıdan kapıya en az beş bin metre mesafe olması şartı da yürürlüğe girecek.
Yetkili idarelerce zincir marketlere iş yeri açma ve çalışma ruhsatı verılırken bu maddede belirtilen kriterler dikkate alınacak. Nüfusu 2 bin ile 5 bin arası olan belediyelerde ise kişi başı en fazla iki markete müsaade edilecek. Bu marketler aynı gerçek veya tüzel kişiye ait olamayacak. Beş bin kişiden sonraki her beş bın kışı başına en fazla bir zincir market açılışına izin verilecek.
Valilikçe belirlenen turizm açısından önem arz eden yerleşim yerleri hariç olmak uzere, 14 Büyükşehirde ve Yirmi Yedi İlçe de Kurulması ıle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun önce köy statüsündeyken anılan Kanun ile mahalle olarak ilçe beledıyesıne katılan yerleşim yerlerinde zincir market açılamayacak.
Bakkal, büfe ve market gibi mikro ölçekli işletmelerle arasında kapıdan kapıya en az iki yüz metre mesafe bulunma şartı da olacak. Sokaklarda açılacak zincir marketlerin toplam brüt iş yeri alanı iki yüz metrekareden fazla olacak. Aynı sokakta aynı gerçek veya tüzel kişiye ait birden fazla zincir market bulunmamalı, aynı bulvar ya da caddede aynı gerçek veya tüzel kişiye ait iki zincir market arasında en az iki bin metre mesafe bulunmalıdır.
Ayırca diğer şartlar ise şu şekilde:
"Uygun büyüklükte mal kabul alanı ve toplam brüt iş yeri alanının her yirmi metrekaresi başına en az bir otomobil için ücretsiz park yeri bulunmalıdır. Zincir marketin devri veya başka bir adrese nakli durumunda yeniden iş yeri açına ve çalışma ruhsatı düzenlenebilmesi için bu maddedeki kriterlerin karşılanması gerekir. İş yeri açma ve çalışma ruhsatı verilmesinden sonra bu maddedeki kriterleri karşılamadığı tespit edilen zincir marketlerin -bu ruhsatları Bakanlığın yazılı bildirimi üzerine yetkili idarece derhal iptal edilerek iş yerleri kapatılır.
Kiralanabilir alan büyüklüğü ve 5 inci maddenin ikinci fıkrası kapsamında izin verilebilecek zincir market sayısı tespit edilirken Türkiye İstatistik Kurumunca en son açıklanan nüfus verileri ile alışveriş merkezleri için il ve ilçe, zincir marketler için ise il ve belediye nüfuslarına göre ayrı ayrı yapılan hesaplamalar esas alınır. Büyükşehir ilçe belediyelerinde 5 inci maddenın ıkıncı fıkrası kapsamında ızın verilebilecek zincir market sayısı tespit edilirken aynı maddenin üçüncü fıkrası gereğince zincir market açılamayacak yerleşim yeı:lerinin nüfusu hesaba katılmaz.
Genel gerekçe de şöyle paylaşıldı:
Perakende sektörü Dünyada olduğu gibi Ülkemizde de organize perakende ve geleneksel perakende olmak üzere iki kısma ayrılmaktadır. Ülke sathına yaygın olarak faaliyet gosteren, çok şubelı zincir magazalar sektörün organize perakende kısmında yer alırken, çoğunlukla esnaf işletmelerinden oluşan ve tek başına faaliyet gösteren küçük ölçekli işletmeler ise sektörün geleneksel perakende kısmında yer almaktadır.
Ülkemizde iki kısımlı perakende sektörünün oluşumu, alışveriş merkezlerinin kurulmaya ve içinde organize perakendecilerin yer almaya başlaması göz önünde bulundurularak 90'lı yılların başı olarak değerlendirilmektedir.
O dönemden itibaren perakende sektörünün gelişimi takip edilmiş ve bugüne kadar süreç serbest piyasa ekonomisinin dinamiklerine bırakılmıştır. Ancak gelinen noktada, sektörde organize perakendeciliğin geleneksel perakendeciliğin aleyhine yarattığı olumsuz görünüm dolayısıyla bu Yönetmelik çalışmasına ihtiyaç duyulmuştur.
Bu doğrultuda, Yönetmelik Taslağında, perakende sektörünün organize kısmı içinde yer alan alışveriş merkezlerinin açılışı ile gıda perakende sektöründe faaliyet gösteren. zinciri marketlerin açılış ve faaliyete geçişinde gözetilmek üzere nüfus ve mesafe kriterleri belirlenmiştir.
Belirlenen kriterler çerçevesinde, belli nüfusa sahıp yerleşım yerlerınde belli sayıda alışveriş merkezi ve zincir mağaza açılması ve bu ışletmeler arasında da bellı mesafelerın bulunması şartı getirilmiştir.
HABER: ÖMER FARUK SALMAN
