Kahramanmaraş Arabuluculuk Dernek Başkanı Ertuğrul Hüdayioğlu, 2018 yılı Arabuluculuk verilerini değerlendirerek yüzde 65 başarı sağlandığını söyledi.
Arabuluculuk sistemi 2012 yılından beri hukukumuzda ihtiyari olarak uygulanmaya başlanmıştır diyen Ertuğrul Hüdayioğlu, ''Bu ihtiyari uygulamada, 5 yıllık mesleki tecrübeye sahip Arabulucularımızın başarılı çalışmaları sonucunda bakanlığımızın işçi ve iş veren ilişkilerinde dava şartı haline getirmesi söz konusu oldu. Bugüne kadar 2018 yılında Arabuluculara intikal ettirilen dosya sayısının 400 bin olduğunu, bu dosyalardan 230 bin'inin anlaşma ile sonuçlandığı, 400 bin dosyanın yüzde 40'ı için tarafların bu sonuçlardan tatmin olmayarak yargılama yoluna gittiği gözlemlendi'' dedi.
Bir Arabuluculuk için tanınan sürenin 3 hafta olduğunu belirten Hüdayioğlu, ''Bu en fazla bir hafta uzatılmak suretiyle 4 haftaya çıkarılabilmektedir. Bu şekilde Arabuluculuk sisteminde işçi alacağını 4 hafta sonunda alabilmektedir. Kahramanmaraş'ta 2018 yılında işçi ve iş veren uyuşmazlıklarında 2 bin 750, 2 bin 800 dosya Arabulucularımıza intikal etmiş, bunların yüzde 65'i başarıyla sonuçlandırılmıştır. Sadece bu dosyalardan yüzde 35'i bir miktar anlaşmazlık tutanağı ile mahkemelere taşınmıştır. Türkiye ortalamalarına göre, fevkalade üst düzey bir ortalamadır. Ticari uygulamalarda da bunun devam edeceğini düşünüyorum'' diye konuştu.
Kahramanmaraş'ta Bugün Gazetesine konuşan Ertuğrul Hüdayioğlu, ''Avrupa ve Amerika'da yaklaşık 40-50 yıldır yargıya, alternatif bir uyuşmazlık çözüm yolu olarak uygulanan Arabuluculuk, tarihten gelen helalleşme ve uzlaşma kültürümüze, yaşam tarzımıza, örf ve adetlerimize yani kısaca bünyemize uygun hale getirilmek suretiyle 6325 sayılı yasanın 22.Haziran 2012 tarihinde resmi gazetede yayımlanması suretiyle Ülkemizde de uygulanmaya başlamıştır. Arabuluculuğun ve getirilen yasal düzenlemelerin amacı ;Uyuşmazlığın konusu ve kapsamı ne olursa olsun, Toplumsal barış ve huzuru kalıcı kılmak , günlük hayatta her an yaşanabilen anlaşmazlıklar ve çatışmalarda oluşan, Uyuşmazlıkların taraflarını bir araya getirerek birlikte çözüm aramalarını sağlamaktır.Bu amaca ulaşmak süreci sağlıklı şekilde yönetmek içinde yasa , En az 5 yıllık mesleki tercübeye sahip , taraflar arasındaki anlaşmazlıkların çözümünü Hukuki bakımdan değerlendirme imkanı olan, Hukuk Fakültesi mezunlarından, Bu konuda ayrı ayrı Arabuluculuk ve Uzmanlık eğitimi almış, Adalet Bakanlığınca yetkilendirilmiş , Bakanlığın Arabuluculuk siciline kayıtlı arabulucuları yetkili ve sorumlu kılmıştır'' dedi.
Bu süreçte yasanın ve arabulucunun amacından bahseden Hüdayioğlu şöyle konuştu; ''Arabuluculuğa elverişli uyuşmazlıkları, Mahkemelerin yargılama sistemine taşımadan, kısa sürede, en az masrafla, tarafların mahkemelerdeki gibi sırlarını ortaya dökmeden, gizlilik içinde ,onları olabildiğince kazançlı çıkabilecekleri dostane bir çözümü arama, yaratma, böyle bir çözüme ulaşmalarını sağlama düşüncesidir. Bu amaca uygun olarak Adalet Bakanlığının ve özellikle Arabuluculuk Daire Başkanlığımızın çalışmaları sonucu hazırlanan düzenlemelerle, 2012 yılından itibaren Tarafların isteklerine bağlı (ihtiyari) olarak uygulanan ve başarılı sonuçlar veren Arabuluculuk sistemi , Önce, 01.01.2018 tarihinden İtibaren İş kanununda ve HMK da yapılan değişikliklerle İşçi İşveren arasındaki Uyuşmazlıklarda, tarafların bu uyuşmazlıklarını, Mahkemeye taşımadan önce Arabulucuya gitmeleri, çözümü öncelikle karşılıklı uzlaşmada aramaları , hiç olmazsa tarafların bir araya gelip anlaşmazlıkları yüz yüze yada vekil yada temsilcileriyle görüşmeleri “Dava Şartı” haline getirilmiştir. Son olarak ta 7155 sayılı yasa kapsamında , 6102 sayılı Türk Ticaret Kanununa 5/A numarasıyla eklenen “Dava şartı olarak arabuluculuk “ kenar başlıklı hükümle de 01.01.2019 tarihinden itibaren Ticari Davalarda da artık Arabuluculuk “Dava şartı “haline gelmiş bulunmaktadır.''
2017 VERİLERİNE GÖRE AZALMA VAR
''Yukarda belirttiğimiz gibi gelişmiş Batı ülkelerinde uzun süredir uygulanan Arabuluculuk sisteminin Ülkemizde çok kısa bir geçmişi olmasına rağmen bugün geldiği nokta yıllardır bu sistemi uygulamaya çalışan ülkelerden kat kat daha başarılı olduğu görülmektedir. Örneğin Arabuluculuk hususunda Avrupa'da en başarılı gösterilen belli bir geçmişe sahip İtalya'da Arabulucunun tarafları anlaşmazlıklarıyla ilgili Bir araya getirip görüşme sağladığı dosya sayısı 2018 yılı verilerine göre 200.000 iken bu rakam Türkiye'de 400.000 i geçmiştir. Bu ülkede anlaşma ile sonuçlanan görüşme sayısı %20'leri geçmezken , bizde % 60'ların üzerindedir. Gene Daire başkanlığımızın açıklamalarına göre Dava şartı arabuluculuk öncesi İş mahkemelerine açılan dava sayısı 2017 yılında , 210.000 iken %60 azalarak 2018 yılında Arabuluculuk dava şartı haline getirildikten sonra, 92.455 olmuştur. Yani , Arabulucuya gidenlerin ancak %40'ının arabuluculuk görüşmelerinden bir sonuç alamayarak Mahkemeye gittiğini görmekteyiz. Burada bir yanlış anlamanın önüne geçmek için belirtmek isterim ki yasa , Tarafları arabuluculuk görüşmeleri sırasında anlaşmaya zorlamamakta sadece, tarafların uzun yargılama süreci öncesinde bir masa etrafında , arabulucunun yürüttüğü görüşmelerle bir araya gelmesini sağlamaya çalışmaktadır. Bu şekilde daha önce anlaşmazlıklarını, isteklerini büyük bir ihtimalle birbirlerine söyleyemeyen taraflara , Kendilerini ve ihtiyaçlarını ifade etme imkanı sağlayabilmek, yargılama öncesi belki yargılamaya dahi gerek duyulmadan, anlaşmak gibi Bir çözüm amaçlanmaktadır.''
KAHRAMANMARAŞ'TA 2 BİN 700 DOSYA ARABULUCUYA ULAŞTI
''Kahramanmaraş'ta 2018 yılı içinde İşçi İşveren anlaşmazlıkları nedeniyle “Dava Şartı” kapsamında arabulucuya başvurulan dosya sayısının 2 bin 650, 2 bin 700 arasında gerçekleştiği bu dosyaların %35 kadarının tarafların bu görüşmeler sonucu anlaşmazlık tutanağı düzenlenmek suretiyle Dava konusu yapıldığını görmekteyiz. Bu rakamlar Kahramanmaraş'ta da en üst düzeyde bilgi ve tecrübeye sahip, konularında Uzman arabulucularımızın taraflar arasında “Dostane çözümün” sağlanması hususunda “Nitelikli Arabuluculuk “ yaparak ne kadar başarılı olduğunu ortaya koymaktadır. Şimdi Birazda ,Arabuluculuk sisteminin ülkemizde yerleşip yaygınlaşması ve bugünkü seviyesine ulaşmasında üstün gayret ve fedakarlıkları bulunan ,Sayın eski Daire Başkanımız Şimdi ki Adalet Bakanlığı Hukuk İşleri Genel Müdürümüz Hakan Öztatar‘ın sözleriyle Adliyeleri tek kapılı , (yargılama süresi maalesef oldukça uzayan, ) olmaktan çıkaran , Ara buluculuk sürecinin ; işleyişi, başlayış ve sonuçlanması ile ilgili bilgi ve rakamlar vermek istiyorum. Tarafların birinin , Adliye Arabuluculuk bürosuna başvurusu ile başlayan arabuluculuk sürecinin , sonuçlandırılması için Arabulucuya verilen süre İşçi İşveren uyuşmazlıklarında 3 hafta , Ticari uyuşmazlıklarda ise 6 Hafta dır, Bu süre en fazla İşçi İşveren uyuşmazlıklarında 4 Haftaya yani 28 güne, Ticari Uyuşmazlıklarda ise 8 haftaya yani 56 güne çıkarılabilmektedir.''
28 GÜNDE SONUÇLANMAKTA
''Belirlenen süre içinde uyuşmazlığı olumlu yada olumsuz olarak sonlandırmak yasa gereği arabulucuya verilen bir görevdir. Yani Arabulucular daha önce açıkladığımız İşçi İşveren uyuşmazlıklarındaki , %60 başarılı sonuçlara sadece ve sadece 28 günlük çalışma ile ulaşmaktadırlar. Halbuki belli hukuki usullere ve sürelere uymak zorunda olan, Mahkemece kısa karar verildikten sonra bu kararın gerekçesinin yazılması için dahi 30 gün süresi olan 1. Derece Mahkemeler yani yerel mahkemeler İş mahkemesi bazında ortalama 531 günde Uyuşmazlıkla ilgili bir karar verebilmekte, Bu kararın Bölge Adliye Mahkemesi ve Temyize tabi ise Temyiz incelemesiyle Kararın kesinleşmesi için 1000 Günün çok üzerine çıkılabilmektedir.Bu şekilde belki yıllar sonra alacağına kavuşacak işçi, bu sürenin sonunda yada kısa bir süre içinde , yargılama sırasında ödemek zorunda kalacağı masrafların çok azı bir rakamı geçmeyecek ve sadece anlaşma olması halinde ödeyeceği bir ücretle alacağına kavuşma imkanı bulmaktadır. Mahkemelerdeki yargılama süresinin azaltılabilmesi için uzun yıllar yapılan çalışmaların tüm iyi niyetli girişimlere ve düzenlemelere rağmen başarılı olmadığını kabul etmemiz ve hiç olmazsa uyuşmazlıkların yarısından fazlasını çözümleyecek yeterliliğe sahip arabuluculuk sistemini daha iyi çalıştırmamız “nitelikli arabuluculuğu “ özendirmemiz gerektiğini düşünüyoruz.''
''Gene bize verilen bilgilere göre 2018 yılında Arabuluculara gelen dosyalardan %92 sinin ilk toplantıda neticelendiği, Arabuluculara gelen 400.000 Dosyanın 230.000 inin anlaşma ile sonuçlandığı, 2018 yılında arabuluculara intikal ettirilen 400.000 uyuşmazlıkla ilgili Adalet bakanlığına o da çoğu Arabulucu tarafından belirlenen görüşme yerleri ve zamanları ile ilgili olan , sadece 272 şikayetin söz konusu olduğu dikkate alınırsa sistemin Arabulucularımız tarafından başarılı bir şekilde yürütüldüğü , bu başarıda arabulucularımızın mesleki tecrübe, aldıkları eğitim ve uzmanlıklarının rol oynadığı daha iyi anlaşılmaktadır. Son olarak Yukarda belirtildiği gibi 01.01.2019 tarihinden itibaren Dava şartı olarak uygulanmaya başlanan Ticari Uyuşmazlıklar konusunda Baro Başkanlığımızla ,K.Maraş Arabulucular Derneğimizin 11 Şubat günü K.Maraş Barosunda düzenlediği Panele katılmak suretiyle “ Ticari, uyuşmazlıklarda dava şartı arabuluculuk” konusunda hem Avukat ve Arabulucu meslektaşlarımızı hem de diğer katılımcılarımızı bilgilendiren Başta Hemşerilerimiz Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Muharrem Özen, Prof. Dr. Veysel Başpınar’a , Prof. Dr. Mustafa Topaloğlu, Ankara Bam 3. Hukuk Daire Başkanı Sn. İlker Koçyiğit ‘e, Arabuluculuk Daire Başkanımız Umut İlhan Durmuşoğluna,, Panelin Açılış konuşmasını yapan Sayın Türkiye Barolar Birliği Başkanı Avukat Prof. Dr. Metin Feyzioğluna, Bu panelin düzenlenmesinde büyük emeği olan Kahramanmaraş Barosu Başkanımız Avukat Burak Gül’e Ancak büyük şehirlerde yapılabilen Bu büyük organizasyon nedeniyle Kahramanmaraş Arabulucular Derneği olarak Teşekkürlerimizi sunuyoruz.''
HABER-FOTO: ÖMER FARUK SALMAN
