Tarım ve Orman Bakanlığının, hayvancılıkta yürüttüğü ıslah çalışmaları, bir yandan yerli ırk sayısını artırırken diğer yandan verimlilik artışını beraberinde getirdi.
Bakanlığa bağlı Tarımsal Araştırmalar ve Politikalar Genel Müdürlüğü (TAGEM) koordinesinde hayvancılık alanında çeşitli ıslah çalışmaları yapılıyor. Bu çalışmalarla hem yerli ırk sayısının artışı hem de verimliliğin yükseltilmesi hedefleniyor.
Çalışmalar kapsamında, hayvancılıkta 2004-2020 yıllarında 6 sığır, 1 manda, 33 koyun, 6 keçi, 7 tavuk ırkının tescil işlemi yapıldı.
Böylece, yetiştiricilerin isteklerine uygun yeni ırklar ortaya çıkarılırken, yerli ırkların halk elinde korunması da sağlanmış oldu.
"CİDDİ ARTIŞ SAĞLANDI"
TAGEM Genel Müdürü Nevzat Birişik, hayvan ıslahı alanında yürütülen çalışmalara ilişkin bilgi verdi.
Hayvan ıslahının araştırma açısından en zor faaliyetlerden biri olduğunu belirten Birişik, bu alandaki çalışmaların uzun zaman aldığını söyledi.
Birişik, büyükbaş hayvanlara yönelik ıslah araştırmaları yaptıklarını, bu kapsamda ülkeye ait hayvanların korunması için projeler yürüttüklerini anlattı.
Yetiştiricilerin nasıl bir hayvan istediğini dikkate aldıklarını vurgulayan Birişik, şöyle konuştu:
"Örneğin süt üretiyorsanız, az yem yiyerek daha çok süt veren, kapalı alanlarda daha rahat yaşayabilen, sık yavrulayan bir cins tercih edersiniz. Biz bunlara süt ırkı diyoruz. Süt ırkı alanında ıslah çalışmamız Anadolu Alacası Projesi'dir. Bu proje yaklaşık 20 yıldır devam ediyor. Bu alanda ıslah edilmiş materyalimizden yıllık 1 milyon 150 bin sperma alıyoruz. Anadolu Alacası sperması kendimize ait yerli bir hayvan ırkı olarak yetiştiricilerimize dağıtılıyor."
Birişik, büyükbaş hayvanda ayrıca, etçi ırk üzerine de devam Anadolu Esmeri Projesi olduğunu ifade ederek, bu hayvan ırkında daha çok et bağlayan ve doğumda yavruların ağırlığının daha fazla olduğu bir hayvan hedeflediklerini dile getirdi. Nevzat Birişik, manda ıslahı için yürütülen çalışmalar sonucu, bu hayvan sayısında da ciddi artışlar olduğunu aktardı.
Küçükbaş ıslahında da 57 ilde projelerin devam ettiğini belirten Birişik, bu çerçevede hangi bölgede, hangi ırk tercih ediliyorsa onu artırmaya çalıştıklarını söyledi.
Birişik, küçükbaş hayvan ıslahı sonucunda da verimde artış gözlendiğine dikkati çekerek, şu değerlendirmede bulundu:
"Islah çalışmalarımız sonucu, daha önce kesimde yaklaşık 18 kilogram olan küçükbaş hayvan, şimdi 22-23 kilogram geliyor. Bir erkek kuzunun kesim ağırlığında 3-4 kilogram artış görüldü. İkizlik oranında da iki kat artış oldu. Bunları önce vatandaşın elinde ıslah ediyoruz, sonra da enstitülerimize alarak hem süt yönüyle hem de et yönüyle ıslahlarını gerçekleştiriyoruz. Örneğin Konya'da bir ırkımız var, et yönüyle ıslah edilmiş. Bu tür yakın zamanda çiftçimizin eline geçecek. Ankara keçisinde de yapağı için çalışmalar devam ediyor."
"TÜRK TAVUĞUNU İHRAÇ ETME DURUMUMUZ DA DOĞACAKTIR"
Kanatlı hayvanlarda da ıslah çalışmaları olduğunu vurgulayan Birişik, "Tavuk üzerine yoğunlaşmış durumdayız. Burada tavuk ve yumurta için ıslah çalışmalarımız var. Bugün TAGEM tarafından yumurtası için ıslah edilmiş, piyasaya verilmiş, Atak, Atabey, Atak-S adı altında ırklarımız bulunuyor. Enstitümüz bunların damızlıklarını üretiyor. Burada bizim piyasada önemli bir payımız var, özellikle gezen tavuk yumurtası denilince bunların büyük çoğunluğu bizim ırklarımız." dedi.
Birişik, etçi tavuk üretiminin dünyada çok önemli olduğuna dikkati çekerek, şunları kaydetti:
"Türkiye kırmızı ette 1 milyon tona yakın, beyaz ette 3 milyon ton üretim yapıyor. Tavuk eti kısmında bir azalma olduğunda özellikle dar gelirli nüfusun ete ulaşımı çok zorlaşır. Burada şu anda damızlıklar dahil olmak üzere, bütün dünya iki firmaya bağlı. Biz 60 yılın sonunda, yerli helikopter yapmak gibi değerli olan yerli etçi tavuğumuzu geliştirdik. İsmi Anadolu-T olan bu tavuk bizim enstitülerimizde geliştirildi. Şu anda biz bunun damızlık materyalini sektöre vererek, bunun vatandaşımıza ulaşmasını istiyoruz. Böylelikle yılda yaklaşık 2 milyon adet kendi etçi tavuğumuzu kesime gönderebiliriz, zaman içinde bu 25 milyona çıkabilir. Zamanla Türk tavuğunu ihraç etme durumumuz da doğacaktır."
Öte yandan, balık ve gıda değeri taşımayan hayvanlar için de çalışmalar yürüttüklerini belirten Birişik, 74 adet gıda değeri olmayan hayvanın tescilinin yapıldığını sözlerine ekledi. Paralimanı.com
