Tercümesini Veled Çelebi İzbudak’ın yaptığı MESNEVİ serisine başladık. Yani sözlerin balı bu eserlerde yer alıyormuş da bilememişiz veya geç kalmışız. Neyse, hiç tanımadan gitseymişiz, bizim için büyük kayıp olurdu. Niye sözlerin balı dediğimi birazdan inşallah sizlerde anlayacaksınız.

O halde başlayalım.

Cenab-ı Allah’ın ilk insanı yaratışını, şeytana Adem’e secde et emri karşısında onun kibirlenip hayır dediğini hepiniz bildiğiniz için detaya girmeden başlayalım isterseniz.

“Ey okul! Allah, her şeye muhittir. Bir işi yapması, o anda diğer bir işi yapmasına mâni olamaz.

Şeytan, “Bima ağveyteni” dedi; o alçak, ifrit kendi fiilini gizledi.

Âdem ise, “Zalemna enfüsena”dedi. Bizim gibi Hakk’ın fiilinden gafil değildi.

Günah ettiği halde edebe riayet ederek Allah’a isnat etmedi. (Burası çok önemli)

Allah’ın halk ettiğini gizledi. O suçu kendine atfettiğinden ihsana nail oldu.

Âdem, tövbe ettikten sonra Allah(cc) “Ey Âdem! Sendeki o suçu, o mihnetleri, ben yaratmadım mı?

O benim takdirim, benim kazan değil miydi; özür getirirken niye onu gizledin?” diye sordu.

Âdem, “Korktum, edebi terk etmedim.” Deyince Allah, “İşte ben de onun için seni kayırdım” dedi.

(Dikkat buyurun, edep ile kulun kollanması arasında nasıl bir bağ oluşmuş, bunun için büyükler illa edep, illa edep buyurmuşlar değil mi?) (Kay. Mesnevi s.91)

Yine devam ediyor hikayemiz: “Âdem sonrasında Allah itabından ağlamakla kurtuldu. Tövbekarın nefesi ıslak gözyaşlarıdır.

Âdem, Firdevs’ten, yedi kat gözlerin üstünden ayakları dolaşarak en adi yere, ta kapı dibine, özür dilemek için gitti.

Eğer sen de Âdem oğluysan onun gibi özür dile, onun yolundan yürü!

ADEMOĞLU’NUN GÖZYAŞI

Gönül ateşiyle gözyaşından çerez düz! Bahçe, bulutla güneş yüzünden yetişmiş yeşermiştir.

Sen gözyaşı zevkini ne bilirsin!

……..

Önce can çocuğunu Şeytan sütünden kes de sonra onu meleklere ortak yap.

Sen karanlık, mükedder ve bulanık oldukça bil ki melun Şeytan’la sütkardeşisin...

Nur ve kemali artıran lokma, helal kazançtan elde edilen lokmadır.

……..

İlim ve hikmet helal lokmadan doğar; aşk ve rikkat helal lokmadan meydana gelir.

Yoksa bir lokmadan hasede uğrar tuzağa düşersin, bir lokmadan bilgisizlik ve gaflet meydana gelirse sen o lokmayı haram bil.

Hiç buğday ektin de arpa verdiğini gördün mü? Hiç attan eşek sıpası olduğunu gördün mü?

Lokma tohumdur, mahsulü fikirlerdir; lokma denizdir, incileri fikirdir.

Hizmette meyletmek ve o cihana gitmek azmi, ağza alınan lokmanın helal olmasından doğar…”(s. 100-101)

Eyvallah

Gördüğünüz gibi Mevlâna hazretleri Adem oğlunu anlatırken çok önemli iki şeye dikkat çekiyor. Önce tövbeler karşısında kusuru kendinde görüp, nefsimiz ile mücadele öğütleri veriyor, ardından da bunu yapabilmek için helal lokma yememiz gerektiğini işaret ediyor.

Hal böyle olursa da göklere kadar yükselecek bir makam verileceğine işaret ediyor.

Mevlana hazretleri hadiseleri hikayeleştirip, örnekleme yaparak bizlerin anlayacağı seviyede çok özel ve çok kısa sözcüklerle dersler veriyor. İnanın günlük birkaç sayfa okuduğunuzda doyabiliyorsunuz,

Sonra şu yukarda bahsettiği gözyaşlarının zevkine erme hadisesi ise başlı başına bir derinlik. Harika bir tespit.

Ne olayda da daha öne tanışabilseydim sözünü yine tekrar ediyorum.

Ben geç kaldım, siz kalmayın.

Kalın sağlıcakla.